Najčešća pitanja i odgovori
Da li je u psihološko savjetovanje uključeno i korištenje tableta?
Da li će psihološko savjetovanje uključivati farmakoterapiju zavisi od preferencija osobe koja ima problem, preferencija profesionalca koji pruža usluge psihološkog tretmana, kao i od vrste poremećaja. Psiholozi ne izdaju recepte niti su kompetentni za farmakoterapiju. Psihoaktivne lijekove propisuju doktori medicine, koji su u pravilu psihijatri.
Zašto se tokom psihoterapije leži na kauču?
Ležanje na kauču, slobodno asociranje, fokus na djetinjstvu, dalekoj prošlosti i snovima karakteristično je za klasični Frojdovski psihoanalitički pristup. Ovakva stereotipna slika o psihoterapiji rasprostranjena je zahvaljući književnosti i filmovima. Kognitivno-bihejvioralni pristup podrazumijeva normalno sjedenje klijenta i psihologa na stolicama, otvorenu komunikaciju o sadašnjim problemima klijenta, njegovim ciljevima i očekivanjima vezanim za tretman, te razumijevanje, podržavanje, ohrabrivanje i davanje jasnih instrukcija za rješavanje klijentovih problema od strane psihologa. Psiholog nije osoba koja “samo ćuti i klima glavom” (uz povremeno mrmljanje: “m-hm” ili “a-ha”), kao što se uobičajeno misli, već aktivno i u jednakoj mjeri učestvuje u komunikaciji sa klijentom, s ciljem što boljeg razumijevanja problema koji klijent iznosi i što jasnijeg informisanja i edukovanja klijenta o načinu nastanka, održavanja i rješavanja njegovog problema.
Šta je mentalno zdravlje?
Postoji nekoliko različitih kriterijuma mentalnog zdravlja (mentalno zdravlje kao prosjek, mentalno zdravlje kao odsustvo bolesti, mentalno zdravlje kao socijalna prihvatljivost, mentalno zdravlje kao ideal kojem se teži). Međutim, ni jedan od ovih kriterijuma (kao ni njihova kombinacija) ne daje u potpunosti odgovor na pitanje šta je mentalno zdravllje. Iz psihološkog ugla, adekvatnije je govori o psihološkim problemima, a osoba koja ima psihološki problem trpi posljedice postojanja tog problema, direktno (emocionalna patnja, otežano svakodnevno mentalno funkcionisanje, samodestruktivni obrasci ponašanja) ili indirektno (snižen kvalitet života, gubitak zadovoljstva životom, doživljaj nesreće i lične neispunjenosti, neostvarivanje ličnih potencijala i ciljeva).
Zašto se u psihološkom savjetovanju upotrebljava termin klijent umjeto pacijent?
Pacijent je pojam koji se odnosi na osobu koja se obraća za medicinsku pomoć jer smatra da boluje od određene (duševne) bolesti. Međutim, psihološki problemi se dešavaju bukvalno svakome, a ne samo duševno oboljelim osobama. Iako su jedan od uzroka, faktor održavanja i redovna popratna pojava disfunkcionalnih emocionalnih stanja, te mogu ukazivati na mentalni poremećaj, psihološki problemi su u stvari vrlo često posljedica iznenadnih ili dugotrajnih nepovoljnih životnih situacija. Kao takvi, s vremena na vrijeme se pojavljuju kod svih ljudi, bez obzira na nepostojanje mentalnog poremećaja.
Pored toga, iako je jedan od primarnih zadataka psihološkog savjetovanja eliminisanje emocionalne patnje i psihičkog poremećaja, ono ima i drugi važan zadatak, a to je omogućavanje samoaktualizacije i ličnog razvoja mentalno zdravih (čak i izrazito zrelih i talentovanih) osoba kroz učenje novih, kreativnijih i produktivnijih oblika razmišljanja, ponašanja i emocionalnog reagovanja. Zbog toga je termin klijent, kao opšti pojam koji se odnosi na osobu koja je korisnik određenih profesionalnih usluga (u ovom slučaju savjetodavnih usluga psihologa), adekvatniji i obuhvatniji.
Koja je razlika između psihologa i psihijatra?
Osnovna razlika je u bazičnom obrazovanju. Zvanje „diplomirani psiholog” stiče se nakon visokoškolskog obrazovanja na Odsjeku za psihologiju, Filozofskog fakulteta, dok se zvanje „specijalista psihijatrije” stiče nakon visokoškolskog obrazovanja na Medicinskom fakultetu i specijalizacije iz oblasti psihijatrije. Iz različitog bazičnog obrazovanja u pravilu proizilazi i odgovarajaći pristup ljudskoj prirodi i psihičkim poremećajima. U principu, i psiholozi i psihijatri koji žele da se bave psihološkim savjetovanjem, nakon bazičnog visokoškolskog obrazovanja stiču dodatno znanje i vještine kroz stručno usavršavanje iz određenog psihološkog pristupa, te na taj način postaju kompetentni za pružanje usluga psihološkog tretmana.
Kako da znam da li je stručna osoba kompetentna za pružanje usluga psihološkog tretmana?
Većina stručnjaka ima na vidnom mjestu istaknute diplome i sertifikate koji svjedoče o adekvatnim kvalifikacijama za pružanje usluga psihološkog savjetovanja. Ukoliko to nije slučaj, možete stručnu osobu kojoj ste se obratili za psihološku pomoć zamoliti da Vam prije početka tremana pokaže na uvid relevantanu diplomu ili sertifikat o dodatnom stručnom usavršavanju iz oblasti određenog psihoterapijskog pristupa. Za više informacija kliknite ovdje.